18/1/10

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Νίκος Κατσαρός
τ. Διευθυντής Ερευνών
Ινστιτούτο Φυσικοχημείας
ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»

ΣΠΟΥΔΕΣ
•Πτυχίο Χημείας, Πανεπιστήμιο Αθηνών,
•Μεταπτυχιακές Σπουδές, Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών «Δημόκριτος», Master of Science (M.Sc.), University of Massachusetts, Doctor of Philosophy (Ph.D), University of Massachusetts,

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙA
Βιοανόργανη Χημεία, Φασματοσκοπικές Τεχνικές (IR, NMR, UV, ESR) με εφαρμογές και στα τρόφιμα, Αναλυτικές Τεχνικές με εφαρμογές και στα τρόφιμα, Χημεία Περιβάλλοντος, Ραδιοχημεία, Ανόργανη Χημεία.

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ
•Επίκουρος Καθηγητής, Univ. System of Georgia, Statesboro, ΗΠΑ,
•Επισκέπτης Καθηγητής, Univ. of Maryland (European Division)
•ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», Μεταπτυχιακά Μαθήματα Χημείας
•Πανεπιστήμιο Αθηνών, Μεταπτυχιακά Μαθήματα Χημείας,
•Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Μεταπτυχιακά Μαθήματα Χημείας,
•Εκπαιδευτικές διαλέξεις και σεμινάρια χημείας σε ΑΕΙ: Πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Πατρών, Ιωαννίνων και σε επιστημονικές ενώσεις: Ένωση Ελλήνων Χημικών, Τεχνικό Επιμελητήριο κλπ.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
•Univ. System of Georgia, Statesboro State College, Georgia, ΗΠΑ,
•Επισκέπτης Ερευνητής, Brookhaven National Laboratories, ΗΠΑ
•Επισκέπτης Ερευνητής, Imperial College, U.K,
•Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών «Δημόκριτος», Τμήμα Χημείας, Κύριος Ερευνητής,
•ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», Ινστιτούτο Φυσικοχημείας, Διευθυντής Ερευνών, ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», Ινστιτούτο Φυσικοχημείας, Προϊστάμενος Μεταπτυχιακών σπουδών,
•Ειδικός Γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας, Υ.Β.Ε.Τ
•Πρόεδρος του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (Ε.Φ.Ε.Τ),

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟ
Περισσότερες από 200 ερευνητικές εργασίες χημείας δημοσιευμένες σε διεθνή έγκριτα περιοδικά, με υψηλό συντελεστή αναγνώρισης, και σε πρακτικά διεθνών συνεδρίων. Παρουσίαση του ερευνητικού έργου σε περισσότερα από πενήντα συνέδρια ή συμπόσια ως κύριος ή προσκεκλημένος ομιλητής.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ (Τελευταίων 15 ετων)
•Πρόεδρος Εταιρείας Βιομηχανικής Ανάπτυξης και Τεχνολογικής Έρευνας Μετάλλων (EΒΑTΕM).
•Μέλος Δ.Σ. του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικών Ερευνών (ΕΘΙΑΓΕ).
•Μέλος Δ.Σ. του Εθνικού Κέντρου Φαρμακευτικών Προϊόντων.
•Προϊστάμενος Μεταπτυχιακών Σπουδών στο Ινστιτούτο Φυσικοχημείας, ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος».
•Αναπληρωτής Διευθυντής Ινστιτούτου Φυσικοχημείας, ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος».
•Μέλος του «Εθνικού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Έρευνας και Μεταπτυχιακών Σπουδών».
•Μέλος της Εθνικής Επιτροπής Έρευνας και Τεχνολογίας στο διάστημα.
•Ειδικός Γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας.
•Μέλος Συμβουλευτικής Επιτροπής (advisory board) τεσσάρων Διεθνών Περιοδικών Χημείας.
•Εθνικός εκπρόσωπος στην Επιστημονική Επιτροπή του ΝΑΤΟ.
•Εθνικός Εκπρόσωπος στην Επιτροπή Συντονισμού Ερευνητικής Πολιτικής Ε.Ε. (CREST).
•Μέλος Τεχνικής Επιτροπής Συνεργασίας στην Έρευνα και Τεχνολογία Χημείας στην Ε.Ε (COST Chemistry).
•Μέλος του Εθνικού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας.
•Μέλος της Επιτροπής Συμβουλίου έρευνας στη χημεία στην Ε.Ε. CERC3 (Chairman of European Research Councils Chemistry Committees).
•Επικεφαλής αποστολών για έναρξη ή συνέχιση επιστημονικής και τεχνολογικής συνεργασίας με πολλές χώρες όπως Αλβανία, Βουλγαρία, Κίνα, Ρουμανία, Τσεχία, Ουγγαρία, ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία κλπ.
•Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής της UNESCO για την ανάπτυξη της έρευνας και τεχνολογίας στις βαλκανικές χώρες.
•Αξιολογητής σε ερευνητικά προγράμματα χημείας στην Ε.Ε.
•Πρόεδρος ή μέλος Οργανωτικών Επιτροπών σε περισσότερα από τριάντα εθνικά και διεθνή Συνέδρια Χημείας.
•Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Χημικών (4 φορές) και Αντιπρόεδρος (2 φορές).
•Μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Χημικών Ενώσεων (FECS).
•Εθνικός εκπρόσωπος στην Διεθνή Ένωση Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας (IUPAC).
•Γραμματέας των Βαλκανικών Χημικών Ενώσεων.
•Πρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου Ένωσης Καταναλωτών Ελλάδας.
•Αντιπρόεδρος Ένωσης Ελλήνων Καταναλωτών Ελλάδας.
•Περισσότερες από 2000 δημοσιεύσεις, συνεντεύξεις σε εφημερίδες, περιοδικά ή παρουσιάσεις σε ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά μέσα ή ομιλίες σε οργανώσεις πολιτών, δήμους, και κοινωνικές ομάδες σε θέματα που αφορούν τρόφιμα, το περιβάλλον, τη χημεία, την ποιότητα ζωής και τον καταναλωτή.

13/1/10

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΜΑΣ

Περίληψη της Διάλεξης του χημικού Νίκου Κατσαρού (Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2010).

Λίγοι έχουν συνειδητοποιήσει ότι οι περισσότερες από τις τοξικές ουσίες που υπάρχουν στο περιβάλλον τελικά εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα. Οι διοξίνες και τα πολυχλωριομένα διφαινύλια (PCB, κλοφέν) είναι ουσίες που προκαλούν ορμονικές διαταραχές, επηρεάζουν το κεντρικό νευρικό σύστημα και είναι ύποπτες για καρκινογενέσεις και τερατογενέσεις. Οι διοξίνες και το κλοφέν ανήκουν στην κατηγορία των ονομαζόμενων (POP,Persistent Organic Pollutants) Επίμονοι Οργανικοί Ρύποι, αφού παραμένουν στο περιβάλλον για περισσότερο από είκοσι χρόνια.
Λόγω βιομηχανικής δραστηριότητας και ανεξέλεγκτης εναπόθεσης επικίνδυνων αποβλήτων σε υπαίθριους χώρους, θάλασσα, χωματερές κλπ, σε πολλές περιοχές της χώρας υπάρχει επιβάρυνση του εδάφους από βαρέα μέταλλα, όπως ο υδράργυρος, ο μόλυβδος, το κάδμιο, το εξασθενές χρώμιο. Από μπαταρίες, υγρά αυτοκινήτων, επιμεταλλώσεις και άλλες βιομηχανικές δραστηριότητες, φρούτα, λαχανικά, κρέας, προϊόντα κρέατος και ιχθυρά έχουν βρεθεί να είναι επιβαρημένα με βαρέα μέταλλα.
Μεγάλα ψάρια του ωκεανού βρέθηκαν να είναι μολυσμένα με διοξίνες και κλοφέν. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να γίνονται συστηματικοί έλεγχοι στα εισαγόμενα ψάρια για διοξίνες και υδράργυρο. Στη διάρκεια της θητείας μου στον ΕΦΕΤ, τέσσερις φορές μέσα σε ένα χρόνο δεσμεύτηκαν γαλέοι εισαγωγής με αυξημένες ποσότητες υδραργύρου.

Συχνά φρούτα και λαχανικά της χώρας μας έχουν επιστραφεί από χώρες-μέλη της Ε.Ε. διότι περιείχαν αυξημένες ποσότητες υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων και νιτρικών λιπασμάτων.
Εκεί που υπάρχει σοβαρότερο πρόβλημα είναι από την αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων. Τα φυτοφάρμακα είναι τοξικές ενώσεις που όταν ανιχνεύονται υπολείμματά τους σε φρούτα και λαχανικά πάνω από επιτρεπτά όρια προκαλούν βλάβες στο ορμονικό σύστημα του οργανισμού και βλάβες στο κεντρικό νευρικό σύστημα.
Από το 2004 η Ε.Ε. ενέκρινε την κυκλοφορία και την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων σπόρων και τροφίμων. Τα μεταλλαγμένα τρόφιμα τα οποία κυκλοφορούν σήμερα στην Ε.Ε. είναι το καλαμπόκι, η σόγια, το ρύζι, ένα σπορέλαιο, το κραμβέλαιο και το βαμβακέλαιο. Τα προϊόντα όμως αυτά μπορεί να συμμετέχουν σε περισσότερα από 70 είδη καθημερινής διατροφής ζυμαρικά, αρτοσκευάσματα, μαγιονέζες, μπισκότα, γλυκίσματα, σοκολάτες, γκοφρέτες κλπ. Για να μπει η ετικέτα στα τσιγάρα ότι το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία, πέρασαν περισσότερο από εβδομήντα χρόνια, το ίδιο για να αποσυρθεί ο μόλυβδος από την βενζίνη κλπ. Οι μακροχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία και το περιβάλλον είναι οι περισσότερο ανησυχητικές. Όταν διαπιστωθούν αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, θα είναι ήδη πολύ αργά, απλά θα παρακολουθούμε τις βλαβερές επιπτώσεις χωρίς να μπορούμε να παρέμβουμε.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση από 1/1/2004 απαγόρευσε την παραγωγή, εμπορία και χρήση ειδών που περιέχουν αμίαντο. Αυτό διότι έχει αποδειχθεί ότι ο αμίαντος εισπνεόμενος προκαλεί καρκίνο πνεύμονος, καρκίνο του μεσοθηλιώματος και αμιάντωση, μία εκφυλιστική ασθένεια των πνευμόνων. Παρόλο ότι για μεν τον εισπνεόμενο αμίαντο οι πιθανότητες πρόκλησης καρκίνου των πνευμόνων είναι μεγάλες, για τον αμίαντο κατάποσης με το νερό ή τα τρόφιμα, τα αποτελέσματα ερευνών είναι αμφισβητούμενα.