29/10/09

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Η

Το Τμήμα Φυσικών Επιστημών του Μουσείου Εκπαίδευσης Βέροιας, στο πλαίσιο των δράσεών του για το Έτος Αστρονομίας, οργανώνει στο Δημαρχείο της Βέροιας την 1η Έκθεση Αστροφωτογραφίας με θέμα: «Νεφελώματα και Γαλαξίες».
Το μεγαλύτερο μέρος των εκθεμάτων αποτελείται από φωτογραφικές εργασίες του αστροφωτογράφου κ. Σάκη Γιαννουσόπουλου, ο οποίος εργάζεται στο αστεροσκοπείο-εργαστήριο που διατηρεί στη Ραχιά της Βέροιας.

Σε δυο banners υπάρχουν εισαγωγικά κείμενα με πληροφορίες για τα Νεφελώματα και τους Γαλαξίες, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν τους επισκέπτες να αποκτήσουν ορισμένα στοιχεία γνώσης για τα αντικείμενα της Έκθεσης.

Η Έκθεση θα διαρκέσει μέχρι 28 Οκτωβρίου, θα διακοπεί για μερικές (3) ημέρες και θα συνεχιστεί αμέσως μετά μέχρι το τέλος του Νοεμβρίου. Οι υπεύθυνοι των φορέων και των σχολικών μονάδων που θέλουν να προγραμματίσουν επισκέψεις στην Έκθεση, καλό θα είναι να επικοινωνήσουν προηγουμένως με τον κ. Ιωάννη Παντερμαράκη στο τηλέφωνο 23313 50505, ώστε η επίσκεψη στην Έκθεση να γίνει χωρίς να υπάρξουν προβλήματα.

7/6/09

Η αφίσα για την Διάλεξη με θέμα "Αναδυόμενο Σύμπαν"


Σύντομο βιογραφικό του ομιλητή και περίληψη της Διάλεξης μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω.

Ευτύχης Μπιτσάκης (Σύντομο βιογραφικό)

Η περίληψη της Διάλεξης δημοσιεύεται μετά το σύντομο βιογραφικό.

Ο Ευτύχης Μπιτσάκης γεννήθηκε το 1927 στο Κάδρος του Δήμου Καντάνου της Κρήτης. Σπούδασε Χημεία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, Θεωρητική Φυσική και Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, είναι διδάκτορας της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Paris VIII και διδάκτορας Επικρατείας της Γαλλίας. Δίδαξε Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Paris XI (Orsay) και Φιλοσοφία των Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Paris VIII.
Με την επιστροφή του στην Ελλάδα το 1976 εργάστηκε ως κύριος ερευνητής στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Το 1981 εκλέχθηκε τακτικός καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Παλαιός υφηγητής Θεωρητικής Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, δίδαξε επί έξη έτη στο Φυσικό Τμήμα, Φιλοσοφία των Φυσικών Θεωριών. Ως επιστημονικός υπεύθυνος της Ομάδας Διεπιστημονικής Έρευνας στο Φυσικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, είχε την ευθύνη για την οργάνωση πολλών Πανελλήνιων και Διεθνών συνεδρίων. Επίσης είχε την πρωτοβουλία για τη δημιουργία του σεμιναρίου «Θεμέλια των Επιστημών» (Φυσικό τμήμα, 1977 - 1982). Τέλος, είχε την ευθύνη της δημιουργίας του περιοδικού Σύγχρονα Θέματα, μετείχε στην εκδοτική ομάδα του περιοδικού Διαλεκτική και από το 1992 είναι εκδότης του περιοδικού Ουτοπία.
Στα μαθητικά του χρόνια ο Ευτύχης Μπιτσάκης πήρε μέρος στην Εθνική αντίσταση από τις τάξεις της ΕΠΟΝ. Στη διάρκεια του εμφυλίου καταδικάστηκε σε πολυετή φυλάκιση για την πολιτική του δράση. Τον Απρίλιο του 1967 βρισκόταν στο Παρίσι. Κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας πήρε ενεργό μέρος στο αντιδικτατορικό κίνημα της Δυτικής Ευρώπης.

3/6/09

Το αναδυόμενο Σύμπαν: Οι φιλοσοφικές συνέπειες της Σύγχρονης Φυσικής. (Η περίληψη της Διάλεξης του κ. Μπιτσάκη)

Πρώτη μορφή «κοσμολογίας» ήταν ο μύθος. Ακολούθησαν οι φιλοσοφικές κοσμολογίες, κυρίως των αρχαίων Ελλήνων. Παρά την ύπαρξη του ηλιοκεντρικού προτύπου του Αρίσταρχου, στην αρχαιότητα επικράτησε το γεωκεντρικό πρότυπο, που πήρε την οριστική μορφή του με τη «Μέγιστη Σύνταξη» του Πτολεμαίου. Στον χριστιανικό μεσαίωνα το μοναδικό επιτρεπτό πρότυπο ήταν το γεωκεντρικό, σύμφωνα με τη χριστιανική διδασκαλία για τη Δημιουργία.
Εντούτοις τα ετερόδοξα πρότυπα λησμονήθηκαν εντελώς σ’ αυτήν την περίοδο. Με το έργο του Κοπέρνικου, του Γαλιλαίου, του Κέπλερ και του Νεύτωνα επιβλήθηκε το ηλιοκεντρικό πρότυπο, με μαθηματική βάση τη θεωρία του Νεύτωνα για τη βαρύτητα. Το πρότυπο αυτό, που ουσιαστικά αφορούσε το πλανητικό μας σύστημα, ήτανε μηχανιστικό. Ήταν συνεπώς συμβατό, τόσο με τη χριστιανική αντίληψη (για τον Θεό μηχανικό) όσο και με τον αναδυόμενο υλισμό των φυσικών επιστημών.
Οι θεωρίες του Αϊνστάιν (η ειδική και η γενική θεωρία της σχετικότητας), η ανάπτυξη της ατομικής και της πυρηνικής φυσικής και της φυσικής των στοιχειωδών σωματιδίων και η παράλληλη ανάπτυξη των ισχυρών μέσων παρατήρησης είχαν ως συνέπεια τη δημιουργία νέων κοσμολογικών προτύπων, με μαθηματικό πλαίσιο τη θεωρία της βαρύτητας του Αϊνστάιν.
Το κυρίαρχο κοσμολογικό πρότυπο είναι σήμερα το πρότυπο της μεγάλης έκρηξης, κατά το οποίο το Σύμπαν δημιουργήθηκε πριν από περίπου 15 δις. χρόνια μαζί με τον χώρο και τον χρόνο από μία σημειακή ιδιομορφία μηδενικού όγκου στην οποία βρισκόταν η ύλη σε άπειρη θερμοκρασία και πίεση.
Παρά την ύπαρξη στοιχείων που υπηρετούν το κυρίαρχο πρότυπο, ένα σύνολο από νέα δεδομένα οδηγούν σε νέα ερωτηματικά για το πρότυπο αυτό, ανοίγοντας τον δρόμο για μια καινούρια κατάσταση.
Κατά την ανάπτυξη του θέματος θα γίνει κριτική των φυσικών, επιστημολογικών προϋποθέσεων του προτύπου. Θα σκιαγραφηθούν και άλλα κοσμολογικά πρότυπα. Θα αναδειχθούν οι μαθηματικές δυσκολίες του προτύπου και οι αντιφάσεις με τα νέα παρατηρησιακά δεδομένα.
Εν τέλει θα σκιαγραφηθεί ένα κοσμολογικό πρότυπο σε αέναο γίγνεσθαι, με εξέλιξη των βασικών μορφών της ύλης και με ανάδυση ύλης από το υποκβαντικό επίπεδο. Το αναδυόμενο Σύμπαν είναι ένας χαρακτηρισμός σύμφωνος με τα σημερινά επιστημονικά δεδομένα.

25/5/09

Το μέλλον της Πυρηνικής Ενέργειας, τα Συμβατικά Καύσιμα και το Περιβάλλον: Η Διάλεξη.

Ήταν η προτελευταία από την σειρά των Διαλέξεων με θέματα Επιστήμης, που το Τμήμα Φυσικών Επιστημών του Μουσείου Εκπαίδευσης Βέροιας έχει σχεδιάσει για την τρέχουσα (ακαδημαϊκή) περίοδο. Προσκεκλημένος ομιλητής ο καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής του ΑΠΘ Ηλίας Σαββίδης. Τον παρουσίασε ο υπεύθυνος του Τμήματος Κωνσταντίνος Ζώκος, Δάσκαλος Φυσικής, που εκτός από το σύντομο βιογραφικό του ομιλητή εισήγαγε το κοινό στο θέμα της Ενέργειας, μιας έννοιας με προβλήματα τα οποία ξεκινούν από την γνωσιακή της ακόμη προσέγγιση.
Στην Διάλεξη της περασμένης Παρασκευής 22 Μαΐου 2009, κύριο στοιχείο ήταν η μορφή της Ενέργειας που ονομάζεται Πυρηνική. Είχε προηγηθεί προηγούμενη Διάλεξη με αναφορά στις λεγόμενες Ανανεώσιμες μορφές Ενέργειας, στην οποία είχε δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στα Φωτοβολταϊκά Στοιχεία.
Ο ομιλητής στην εισαγωγή του θέματος αναφέρθηκε στην αυξανόμενη ζήτηση Ενέργειας, που οφείλεται κατά 50% στην αύξηση του πληθυσμού της Γης και κατά 50% στην αύξηση του βιοτικού επιπέδου της Ανθρωπότητας και παρουσίασε στοιχεία μελετών που αποκαλύπτουν ότι η κάλυψη των ενεργειακών αναγκών βασίζεται σήμερα σε μεγάλο βαθμό στα ορυκτά καύσιμα, τα οποία όμως έχουν σοβαρή συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και ο άνθρακας είναι τα κυριότερα από αυτά με τον τελευταίο να θεωρείται πως θα παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή Ενέργειας για πολλούς ακόμη αιώνες στον πλανήτη μας.
Η Πυρηνική Ενέργεια παρουσιάζει αυξανόμενη ζήτηση, ως μορφή που δεν παράγει αέρια του θερμοκηπίου. Η παραγωγή της στηρίζεται σε δυο διαδικασίες: στην πυρηνική Σχάση και στην πυρηνική Σύντηξη. Κατά την πρώτη διαδικασία ένας (λεγόμενος βαρύς) πυρήνας στοιχείου, όπως το Ουράνιο-235, βομβαρδίζεται με ένα πρωτόνιο και διασπάται σε μικρότερους με μετασχηματισμό μικρών ποσοτήτων μάζας σε σημαντικά ποσά Ενέργειας, όπως προβλέπει η περίφημη Εξίσωση του Einstein. Κατά τη δεύτερη διαδικασίας, της Σύντηξης, τα ποσά Ενέργειας παράγονται από την Σύντηξη δυο πυρήνων (ελαφριών λεγόμενων) στοιχείων, όπως το Υδρογόνο με τη μορφή του Δευτέριου και του Τρίτιου.
Με τη διαδικασία της Διάσπασης του Ουρανίου-235, που σήμερα κυριαρχεί, αφού η Σύντηξη βρίσκεται ακόμη σε επίπεδο σχεδιασμού, από ένα (1) τόνο Ουράνιου-235 παράγονται τρία (3) GWatt θερμικής Ενέργειας και ένα (1) GWatt ηλεκτρικής Ενέργειας για ένα χρόνο. Σε αντιπαράθεση, για το ίδιο ποσό ενέργειας απαιτούνται 3,6 εκατομμύρια τόνοι άνθρακα που περιέχουν 5,25 τόνους ουρανίου, ενώ εκπέμπονται 13 εκατομμύρια τόνοι CO2.
Αφού παρουσίασε στοιχεία για τις μονάδες παραγωγής Πυρηνικής Ενέργειας, τις χώρες που έχουν αναπτύξει την τεχνολογίας της και τα ποσά της κάλυψης των ενεργειακών αναγκών των χωρών που έχουν σε λειτουργία εργοστάσια παραγωγής Πυρηνικής Ενέργειας, ο ομιλητής αναφέρθηκε στα μειονεκτήματα αυτής της μορφής της Ενέργειας. Ως κυριότερα αναφέρθηκαν: Η ασφάλεια λειτουργίας (πυρηνικά ατυχήματα), περιοχή στην οποία φαίνεται πως σημειώθηκε μεγάλη πρόοδος στους σύγχρονους αντιδραστήρες. Η διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων, πρόβλημα που παρά την βελτίωση στην επεξεργασία και αποθήκευσή τους, είναι μεγάλο εξαιτίας της μεγάλης διάρκειας ζωής των ραδιενεργών ισοτόπων που περιέχουν. Η αποσυναρμολόγηση των παλαιών μονάδων, εξαιτίας των ραδιενεργών υλικών που περιέχουν και το μεγάλο κόστος κατασκευής. Ήταν ιδιαίτερα αναλυτική η αναφορά του κ. Σαββίδη στην επεξεργασία των πυρηνικών αποβλήτων και στους Αναπαραγωγικούς Αντιδραστήρες που βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο.
Μετά την αναφορά στην Πυρηνική Σύντηξη και στο πείραμα ITER που σχεδιάζεται για να δώσει απάντηση αν η μορφή αυτή είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί από την Ανθρωπότητα, αφού υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα, η Διάλεξη οδηγήθηκε στο τέλος της με αναφορά τόσο στα Κριτήρια Επιλογής Ενέργειας, όσο και σε Προτάσεις για την επόμενη δεκαετία.
Μετά το τέλος της διάλεξης, μετά από πρόσκληση του κ. Ζώκου, τοποθετήθηκαν τα πολιτικά κόμματα του Κοινοβουλίου διατυπώνοντας τις θέσεις τους για την Πυρηνική Ενέργεια, στο πλαίσιο της προεκλογικής, για τις ευρωεκλογές, περιόδου και ακολούθησε για αρκετή ακόμη ώρα ένας ενδιαφέρον και παραγωγικός διάλογος με συμμετοχή όλων των ακροατών, που εμπλούτισε ακόμη περισσότερο τις γνώσεις που ήδη είχαν αποκτηθεί από την ομιλία.
Η σειρά των Διαλέξεων με θέματα Επιστήμης που οργανώνει κάθε χρόνο το Τμήμα Φυσικών Επιστημών του Μουσείου Εκπαίδευσης Βέροιας, για τη φετινή χρονιά θα κλείσει με την τελευταία που έχει προγραμματιστεί για την Παρασκευή 12 Ιουνίου, με προσκεκλημένο ομιλητή ένα από τους διαπρεπέστερους Φυσικούς και Φιλοσόφους της Εποχής μας.

8/5/09

Ηλίας Σαββίδης (Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα)

Αναπληρωτής Καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Πτυχιούχος του τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ και διδάκτωρ του ιδίου τμήματος.

Ασχολήθηκε ερευνητικά με την δοσιμετρία νετρονίων και την ανάπτυξη ανιχνευτών ιχνών. Συνεργάστηκε στο ίδιο αντικείμενο με το Πανεπιστήμιο της Limoges στη Γαλλία και το ερευνητικό κέντρο PTB στη Γερμανία.

Τα τελευταία χρόνια συμμετέχει στα πειράματα CAST και n_TOF του CERN στη Γενεύη. Επίσης συνεργάζεται με το ερευνητικό κέντρο CEA Saclay στο Παρίσι, στη ανάπτυξη σφαιρικού αναλογικού απαριθμητή μεγάλου όγκου με σκοπό την μέτρηση της κοσμικής ακτινοβολίας.

Το μέλλον της πυρηνικής ενέργειας, τα συμβατικά καύσιμα και το περιβάλλον

Οι ενεργειακές μας ανάγκες αυξάνονται συνεχώς λόγο της αύξησης του πληθυσμού της γης και λόγο της βελτίωσης του επιπέδου διαβίωσης.
Η κάλυψη των ενεργειακών μας αναγκών με την καύση του άνθρακα, του φυσικού αερίου και του πετρελαίου είναι μια σχετικά εύκολη επιλογή. Όμως η ραγδαία αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα συμβάλει στην επιδείνωση του προβλήματος του φαινομένου του θερμοκηπίου.
Η πυρηνική ενέργεια καλύπτει σήμερα ένα μέρος των ενεργειακών μας αναγκών χωρίς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, αλλά με παραγωγή μακρόβιων πυρηνικών καταλοίπων.
Οι σημερινοί πυρηνικοί αντιδραστήρες μπορούν να εκμεταλλευτούν μόνο το 0.7 % του φυσικού ουρανίου, ενώ οι σχεδιαζόμενοι αναπαραγωγικοί αντιδραστήρες θα ανεβάσουν αυτό το ποσοστό στο 99 % του φυσικού ουρανίου, αυξάνοντας σημαντικά την διάρκεια των υπαρχόντων αποθεμάτων, ενώ θα μπορούν εκτός από το ουράνιο να καταναλώνουν και το θόριο. Σημαντική προσπάθεια καταβάλλεται για την μείωση των επικίνδυνων πυρηνικών καταλοίπων και την ασφαλέστερη αποθήκευσή τους.
Τέλος, η θερμοπυρηνική σύντηξη η οποία μας είναι γνωστή για περισσότερο από μισό αιώνα, έδωσε ελπίδες για την επίλυση του τεράστιου ενεργειακού προβλήματος, χωρίς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και με ελάχιστα πυρηνικά κατάλοιπα. Όμως, η ελεγχόμενη θερμοπυρηνική σύντηξη, παρά της τεράστιες προσπάθειες, μέχρι και σήμερα δεν έχει δώσει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Θα πρέπει να ξεπεραστούν πολλά και δυσεπίλυτα τεχνολογικά προβλήματα μέχρι να λειτουργήσει ο πρώτος θερμοπυρηνικός αντιδραστήρας.

17/4/09

Ευχές για το Πάσχα

Από το Τμήμα Φυσικών Επιστημών

του Μουσείου Εκπαίδευσης Βέροιας


Σας ευχόμαστε


Καλή Ανάσταση και Χρόνια Πολλά

21/2/09

Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα

Ονοματεπώνυμο: Μαρούλης Απόστολος
Ιδιότητα: Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Χημείας του Α.Π.Θ.
Έτος γεννήσεως: 1948
Τόπος γεννήσεως: Φλώρινα
Τίτλοι σπουδών: Πτυχίο Χημικού του Αριστοτελείου Παν/μίου Θεσσαλονίκης (1971)
Διδακτορικό από το Παν/μιο του Western Ontario του Καναδά (1978)

Διδακτική εμπειρία:
Οργανική Χημεία, Οργανική Φωτοχημεία σε προπτυχιακό πρόγραμμα.
Διδακτική της Χημείας σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα 
Αρχαιολογική Χημεία σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα 
Συντήρηση Φωτογραφίας σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα

Ερευνητικό πεδίο:
Συνθετική Ετεροκυκλική Χημεία, Οργανική Φωτοχημεία.
Παράλληλη ενασχόληση με περιβαλλοντικά προγράμματα καθώς και μελέτη της επίδρασης των ατμοσφαιρικών ρύπων σε πάσης φύσεως φωτογραφήματα και χαρτιά.

Λοιπές δραστηριότητες:
Ιδρυτής του πρώτου Φωτογραφικού Μουσείου Θεσσαλονίκης.
Μέλος του Δ.Σ. του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης (1975-77).
Αντιπρόεδρος του Ελληνικού Μουσείου Φωτογραφίας (1978-σήμερα).
Συνεργάτης της Αγιορείτικης Φωτοθήκης.
Επιμελητής Ιδιωτικού Αρχείου Φωτογραφημάτων του 19ου αιώνα (1976-78).
Συγγραφέας μεγάλου αριθμού άρθρων σχετικών με τη φωτογραφία και τη συντήρησή της.

Ερευνητική δραστηριότητα:
Συγγραφέας σημαντικού αριθμού επιστημονικών δημοσιεύσεων με αντικείμενο Οργανική Χημεία και Οργανική Φωτοχημεία σε διεθνή περιοδικά με κριτές.
Συγγραφέας διδακτικών σημειώσεων και βιβλίων με αντικείμενο Οργανική Φωτοχημεία και Εργαστηριακές Τεχνικές Οργανικής Χημείας.
Συμμετοχή σε περισσότερα από είκοσι Ελληνικά και Διεθνή Συνέδρια.

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ ΩΣ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΕΠΙΤΑΓΗ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

«Όταν μια δραστηριότητα δημιουργεί απειλές κατά της ανθρώπινης υγείας ή κατά του περιβάλλοντος, πρέπει να ληφθούν προφυλακτικά μέτρα ακόμη και αν κάποιες σχέσεις αιτίου-αιτιατού δεν έχουν πλήρως τεκμηριωθεί επιστημονικά».
«Με αυτή την έννοια, ο υπέρμαχος μιας δραστηριότητας, και όχι το κοινό, πρέπει να φέρει το βάρος της αποδείξεως».
«Η διαδικασία εφαρμογής της Αρχής της Προφύλαξης (στο εξής ΑΠ) πρέπει να είναι ανοικτή, στοιχειοθετημένη και δημοκρατική και πρέπει να περιλαμβάνει όλα τα εν δυνάμει βλαπτόμενα μέρη. Επίσης πρέπει να περιλαμβάνει την εξέταση ενός μεγάλου εύρους εναλλακτικών λύσεων, ακόμη και την μη δράση».
Τα παραπάνω αποτελούν ένα περιεκτικό καθορισμό του περιεχομένου της ΑΠ, όπως διατυπώθηκε το 1998 στη σύσκεψη του Wingspread (Η.Π.Α.). 
Αντίθετα με την κριτική κύκλων γνωστών ενδιαφερόντων, κατά την οποία η ΑΠ στερείται συγκεκριμένου πλαισίου και προσέγγισης, υπάρχουν και τα δύο.
Το πλαίσιο ενεργοποίησης της ΑΠ είναι ιδιαίτερα απλό όσο και σαφές:
Όταν υπάρχει μια εύλογη υποψία βλάβης (για τον άνθρωπο ή το περιβάλλον) και όταν υφίσταται αβεβαιότητα αιτίας-αιτιατού στους επιστημονικούς κύκλους, τότε είναι καθήκον μας να λάβουμε μέτρα και να προλάβουμε τις βλάβες.
Η προσέγγιση για την υλοποίηση της ΑΠ περιλαμβάνει τα παρακάτω κύρια στάδια:
1) Καθορισμός σκοπού (η σκοπών), 
2) Eξέταση όλων των εναλλακτικών τρόπων επιτεύξεως του σκοπού ή των σκοπών, 
3) Mεταφορά της ευθύνης της αποδείξεως και 
4) Συμμετοχή κατά τη διάρκεια της λήψης αποφάσεων όλων όσοι επηρεάζονται από αυτές, δίνοντας τους δικαίωμα λόγου και ψήφου.

Στην ομιλία θα παρουσιαστούν οι προβαλλόμενες αντιρρήσεις των επικριτών της ΑΠ, θα επισημανθεί η εκτενής ταύτιση των «φιλοσοφιών» της Πράσινης Χημείας και της ΑΠ και θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στον κεντρικό ρόλο που κατέχει η ηθική του περιβάλλοντος στην σύλληψη και στην εφαρμογή της Αρχής της Προφύλαξης (Α.Π.). Επίσης θα γίνει αναφορά σε χαρακτηριστικά παραδείγματα εφαρμογής ή μη της ΑΠ στο παρελθόν, π.χ. στις περιπτώσεις Pb ή αμιάντου, όπου δεν εφαρμόστηκε η αρχή και στην περίπτωση της θαλιδομίδης, όπου εφαρμόσθηκε η αρχή (ΗΠΑ), με ευεργετικά αποτελέσματα. Τέλος, θα εξετασθεί η κλιματική αλλαγή υπό το πρίσμα της αρχής της προφύλαξης.

14/1/09

Βιοποικιλότητα (Από το anastasiagigoudi Channel)

ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ: Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ – Η ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΜΒΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ (Περίληψη ομιλίας)


Η ζωή υπολογίζεται ότι εμφανίστηκε στη γη πριν από περίπου 4 δισεκατομμύρια χρόνια με τη μορφή απλών προκαρυωτικών οργανισμών, των βακτηρίων. Σήμερα η ζωή έχει κατακτήσει κάθε γωνιά του πλανήτη μας. Η βιοποικιλότητα είναι τεράστια. Εκατομμύρια είδη έχουν ήδη αναγνωριστεί και πολλά νέα ανακαλύπτονται συνεχώς, ακόμα και στα πιο ακραία περιβάλλοντα. Η φαινοτυπική αναγνώριση ενισχύεται από τις γενοτυπικές ταυτοποιήσεις.  
Όσο η τεχνολογία προχωρά και η πληροφορία γίνεται γνώση, η ζωή μας εκπλήσσει περισσότερο. Γίνεται όλο και περισσότερο φανερό η μεγάλη πολυπλοκότητα της οργάνωσής της. Πολυπλοκότητα που αναδεικνύεται μέσα από όλα τα μελετούμενα επίπεδα: από το μοριακό, το κυτταρικό, το οργανισμικό, του είδους, της βιοκοινωνίας.
Η μελέτη του φαινομένου της ζωής μας δείχνει ότι η φύση επιμένει στη διαφοροποίηση, ότι προάγει και ευνοεί τη διαφορετικότητα. Η καταπληκτική βιοποικιλότητα και πολυπλοκότητα των οργανισμών είναι αποτέλεσμα της δυναμικής σχέσης του γενετικού υλικού και του περιβάλλοντος, που οδηγεί, τελικά, στη διαφορετικότητα και την ποικιλομορφία. 
Οι αλληλεπίδρασεις γενοτύπου, περιβάλλοντος και φαινοτύπου, οι οι επιλογές και οι προσαρμογές, είναι αυτές που οδηγούν και τελικά καθορίζουν την εξέλιξη και την πολυπλοκότητα του έμβιου κόσμου.

Σύντομο ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ του ομιλητή κ. Ζαχαρία Σκούρα


Ο Ζαχαρίας Σκούρας, του Γεωργίου, γεννήθηκε στην Φλώρινα.
Είναι καθηγητής Γενετικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, στο Τμήμα Βιολογίας.
Πήρε πτυχίο Βιολογίας, από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης / Τμήμα Βιολογίας το 1977 – και διδακτορικό από το Τμήμα Βιολογίας, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το 1984. Έκανε μετεκπαιδεύσεις, για διάφορες χρονικές περιόδους, σε διάφορα Ερευνητικά Κέντρα και Πανεπιστήμια του Εξωτερικού (Max Planck, Munich και Tubingen, Genzentrum - Munich, Umea - Σουηδίας).
Οι Ακαδημαϊκές θέσεις στις οποίες λειτούργησε και λειτουργεί: 1981-1984 Επιστημονικός Συνεργάτης, 1985-1988 Λέκτορας, 1988-1992 Επίκουρος Καθηγητής, 1992-1998 Αναπληρωτής Καθηγητής, 1998 -Σήμερα, Καθηγητής Γενετικής (ΑΠΘ). 
Οι Διοικητικές Θέσεις στις οποίες υπηρέτησε: 1995-1996 & 2000-2001 Διευθυντής του Τομέα Γενετικής, Ανάπτυξης και Μοριακής Βιολογίας του Τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ. 1986/87 Πρόεδρος Παραρτήματος Β. Ελλάδος Πανελλήνιας Ένωσης Βιοεπιστημόνων (ΠΕΒ). 1999 – 2003 Πρόεδρος ΠΕΒ. 2003 – 2007, Πρόεδρος του Τμήματος Βιολογίας Α.Π.Θ. 2003 – 2007, Μέλος της Συγκλήτου του ΑΠΘ. 2007- σήμερα, Δ/ντής του Εργαστηρίου Γενικής Βιολογίας. 2000 – σήμερα, Μέλος του 7μελούς της Επιτροπής Ερευνών του ΑΠΘ.
Άλλες Θέσεις στις οποίες υπηρέτησε: Από το 2000 έως το 2004 μέλος της Τριμελούς Επιτροπής Βιολογίας του ΔΙΚΑΤΣΑ. Από το 2001 έως 2006 μέλος της Τριμελούς Επιτροπής Βιολογίας του ΚΥΣΑΤΣ. 
Είναι Αξιολογητής, θεματοθέτης, βαθμολογητής στο ΙΚΥ και Μέλος της ΓΣ του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Νανοτεχνολογίες και Νανοεπιστήμες (Ν & Ν).
Είναι, ακόμη, Μέλος Επιστημονικών Εταιρειών, όπως οι Canadian Society of Genetics - Ελληνική Βιοφυσική και Βιοχημική Εταιρεία - Ελληνική Εταιρεία Βιολογικών Επιστημών (EEBE) - International Society of Molecular Evolution - Ελληνική Γυναικολογική Εταιρεία 'Έρευνας και Θεραπείας του Καρκίνου - Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία – Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων και φυσικά είναι Κριτής Επιστημονικών Περιοδικών και Βιβλίων.
Με Διδακτική εμπειρία σε Οργάνωση και διδασκαλία Μαθημάτων και Εργαστηρίων του Τμήματος Βιολογίας - Οργάνωση - Συμμετοχή Σεμιναρίων σε φορείς όπως ΠΕΚ - EΛΚΕΠΑ, Τοπική Αυτοδιοίκηση - Ταχύρυθμα Σεμινάρια Μεταπτυχιακού τύπου, Γενετικής και Μοριακής Βιολογίας - Οργάνωση και Διδασκαλία Μαθημάτων στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του Τμήματος Βιολογίας Του ΑΠΘ. Οργάνωση και Διδασκαλία Μαθημάτων στο Διατμηματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του ΑΠΘ «Νανοεπιστήμες και Νανοτεχνολογία».
Με σαράντα πέντε πρωτότυπες επιστημονικές εργασίες, δημοσιεύσεις σε περιοδικά του Science Citation Index. Με τέσσερις πρωτότυπες επιστημονικές εργασίες, δημοσιεύσεις σε περιοδικά με κριτές και με περισσότερες από 50 ανακοινώσεις σε πρακτικά συνεδρίων.
Έχει συγγράψει πολλά βιβλία με τελευταίο το «Φιλοσοφία και Σύγχρονες τάσεις της Βιολογίας», το 2005 από τις Εκδόσεις University Studio Press.